کلیسای جامع میلان ، دوئومو میلان
کلیسای جامع میلان یا دوموئو میلان وافع در میدان دلدوئومو است. هم اکنون چهارمین کلیسای بزرگ دنیاست ، در جای کنونی کلیسا ، قصری بزرگ از زمان امپراتوری روم قرار داشت که پس از یک آتش سوزی در سال 454 خورشیدی برابر با 1075 میلادی بی کاربرد ماند تا اینکه ساخت کلیسا در سال 765 خورشیدی برابر با 1386 میلادی آغاز شد.
یک اثر معماری شگفت انگیز است که در طول حدود 6 قرن ساخته و سپس در به حضرت مریم تقدیم شد. ساخت این کلیسا در 20 می 1805 میلادی به دستور ناپلئون بناپارت پایان یافت و وی در آنجا بعنوان پادشاه ایتالیا تاجگذاری کرد. از این رو تندیس بزرگی در روبروی این کلیسا در میدان ساخته شده است . این بنای تاریخی دومین کلیسای بزرگ ایتالیا به شمار می اید. در ابتدای ساخت کارها به سبک معماری ایتالیایی و به دست یک مهندس بنام سیمن دا اورسنیگو انجام میشده است ، به این منظور چند ساختمان بزرگ در مکان ساخت ، تخریب و ساخت و ساز شروع گردیده است. این فعالیت تا حد زیادی توسط شهروندان میلان پشتیبانی شده به همین دلیل کمک هزینه ی زیادی برای ساخت این بنا جمع گردیده است. در این جریان سنگ مورد نیاز ساخت و ساز را با تخریب کلیسای قدیمی سانتا ماریا ماجوره تهیه کرده اند.
در طراحی نمای خارجی کلیسا از ترکیبی از سبک قدیمی و جدید گوتیک استفاده شده است. نمای جلوی این کلیسا بین سال های 2003 تا 2009 میلای بازسازی شد و هم اکنون دیگر بخش های نمای آن در حال بازسازی است. بازدید این کلیسا همه روزه رایگان است ولی برای رفتن به بام آن هزینه زیادی داده شود. ارتفاع بنا 157 متر پهنا 92 متر بلندای درونی 45 و بیرونی 65.5 متر و بلندترین نقطه آن تندیسی نمادین از مریم بنام مدونینا و بلندای 106.5 متر است. ساختمانش از آجر و نمای آن از مرمر است. در ساخت این بنا از سنگ مرمر کندوگ vav لیا استفاده شده است ؛ نوعی مرمر به رنگ سفید و صورتی که معدن آن در آلپ در شمال غربی میلان پیدا شد.
این معدن تا به امروز در تملک سازندگان کلیسای جامع میلان بوده است. اورسنگیو تصمیم داشته که کلیسا را از آجر به سبک معماری گوتیک لمباردی بسازد اگرچه که حاکم شهر اهداف بلندپروازنه تری داشته و می خواسته که کلیسا را بر مبنای جدیدترین هنر و سبک معماری اروپا بسازد. پس از مدتی در سال 1389 یک معمار فرانسوی بنام نیکولاس بن اونچر ریزه کاری سنگ تراشی کلیسا را انجام داد. منار مدونینا در سال 1762 ساخته شد. این منار را فرانچسکو کروچی با ارتفاعی معادل 108 متر طراحی کرد. در بالای این منار یک مجسمه 4 متری از مدونینا گذاشته شده است. براساس یک سنت معماری تاکنون هیچ بنایی در میلان مرتفع تر از منار مدونینا ساخته نشده است. نمای خارجی کلیسا سرانجام در سال های حکومت ناپلئون بناپارت پایان یافت.
کار طراحی و ساخت همچنان تا قرن نوزدهم و بیستم ادامه یافت تا این که در بین سال های 1829 تا 1858 کلیسا ، شیشه کاری منقوش ساده تری را به خود گرفت ، آخرین دروازه بنا هم در ششم ژانویه 1965 گذاشته شده است. این کار آخرین پروسه ای است که در روند ساخت کلیسای جامع میلان انجام شده اگرچه که هنوز هم ریزه کارهایی دارد و در حال انجام است.